Η εγκυμοσύνη είναι από τις πιο ευτυχισμένες περιόδους στη ζωή της γυναίκας! Αληθεύει;
Είναι αλήθεια, πως στο κοινό θυμικό η εγκυμοσύνη έχει καταγραφεί ως μία περίοδος μεστή έντονων συναισθημάτων ευτυχίας….
Όμως, όπως και πολλές από εσάς, που διανύετε τώρα μια εγκυμοσύνη ή περάσατε στο παρελθόν μία ή περισσότερες εγκυμοσύνες γνωρίζετε, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι…
Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος της ζωής μίας γυναίκας, που χαρακτηρίζεται από αλλαγές, που είναι τόσο εντυπωσιακές, όσο και απότομες. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν αφενός το σώμα της γυναίκας, αφετέρου τη ψυχή της.
Η εγκυμοσύνη επηρεάζει την ψυχική κατάσταση της γυναίκας κατά τρόπον καταλυτικό, αλλά όχι πάντα απολύτως «θετικό». Η κύηση είναι συχνά συνυφασμένη, όχι μόνο με αισθήματα ευτυχίας και γλυκιάς προσμονής, αλλά και με ψυχολογικό βάρος, το οποίο η έγκυος συχνά εκφράζει στο σύντροφο και στον περίγυρό της.
Οι ορμόνες της κύησης επηρεάζουν την ψυχολογία της γυναίκας;
Παλαιότερα είχε επικρατήσει η άποψη, πως οι ορμόνες της κύησης ασκούσαν τρόπον τινά προστατευτική δράση, όσον αφορά την ψυχολογία της γυναίκας.
Εντούτοις, η δημοσίευση των αποτελεσμάτων πλήθους πιο πρόσφατων μελετών οδήγησε στην κατάρριψη της θεωρίας αυτής. Τουναντίον μάλιστα, είναι φαίνεται σημαντικό το ποσοστό των γυναικών, που κατά την κύηση αναφέρουν σημεία ψυχικής κόπωσης, ακόμα και κατάπτωσης. Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες μάλιστα, το ποσοστό αυτό ενδέχεται και να αγγίζει ακόμα και το 20%.
Οι ορμόνες είναι δηλαδή ο μοναδικός «ένοχος» για τις ψυχολογικές επιπτώσεις της κύησης;
Φαίνεται, πως αν και η δράση των ορμονών είναι εν μέρει «υπεύθυνη» για τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της γυναίκας στην κύηση, δεν είναι όμως το μοναδικό αίτιό τους. Αυτή καθαυτή η κύηση επισύρει και άλλους παράγοντες, που επηρεάζουν τη διάθεση και την ψυχολογία της γυναίκας.
Από την επιβεβαίωση ήδη της κύησης με κάποια εργαστηριακή εξέταση ή με κάποιο test κύησης φαρμακείου, η ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας αρχίζει να μεταβάλλεται.
Οι παράγοντες που ασκούν επιρροή στην ψυχολογική κατάσταση της εγκύου μεταβάλλονται ανάλογα με το τρίμηνο της κύησης, που η αυτή διανύει.
Ποιοι παράγοντες – χαρακτηριστικοί του πρώτου τριμήνου της κύησης – επηρεάζουν την ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας;
1. Οι ορμονικές αλλαγές
Στο πρώτο τρίμηνο η μεταβολή στα επίπεδα των ορμονών της κύησης είναι απότομη – «βίαιη», χαρακτηρίζεται από κάποιους. Η απότομη αύξηση της έντασης της επίδρασης των ορμονών στην ψυχολογία της γυναίκας «ακολουθεί» τη ραγδαία άνοδο των επιπέδων των ορμονών, που χαρακτηρίζει το πρώτο τρίμηνο.
Επομένως – θα μπορούσε να πει κανείς – πως η έγκυος δεν έχει το χρόνο να «προσαρμοστεί» στα διαρκώς εντεινόμενα ορμονικά ερεθίσματα. Έτσι συχνά η ψυχολογία της – εξαιτίας και των ερεθισμάτων αυτών – εμφανίζει μεταπτώσεις.
Μάλιστα, οι μεταπτώσεις αυτές στη διάθεση της γυναίκας εμφανίζονται συχνά χωρίς προειδοποίηση, χωρίς προφανή λόγο και με απότομο τρόπο. Κατά συνέπεια ενδέχεται να αιφνιδιάσουν όχι μόνο την ίδια την έγκυο, αλλά και το σύντροφο, τους οικείους και τον ευρύτερο περίγυρό της. Σε κάθε περίπτωση, καλό θα ήταν, οι διακυμάνσεις αυτές της διάθεσης της εγκύου να αντιμετωπίζονται – κατά το δυνατόν – ως φυσιολογικό φαινόμενο.
2. Το άγχος
Το άγχος επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογία του καθενός, πόσω μάλλον της εγκύου. Συνηθέστερη αιτία άγχους ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο είναι η επίγνωση του κινδύνου αποβολής.
Δεν είναι χωρίς βάση η ανησυχία αυτή, καθότι ο κίνδυνος απώλειας του κυήματος κατά το πρώτο τρίμηνο δεν είναι μόνον υπαρκτός, αλλά και σχετικά υψηλός.
3. Αμφιβολίες…
Δεν είναι λίγες οι φορές, που η έγκυος κατά το πρώτο τρίμηνο ταλανίζεται από μύχιες αμφιβολίες: «Το θέλω πραγματικά το παιδί;», «Είμαι ικανή να το μεγαλώσω, όπως πρέπει;», «Θα τα καταφέρω να ανταπεξέλθω στις δυσκολίες;».
Αν μάλιστα η εγκυμοσύνη δεν ήταν «προγραμματισμένη», οι αμφιβολίες αυτές είναι συχνά πιο έντονες και «βασανιστικές»…
4. Υπογονιμότητα και παρελθούσες αποβολές
Σε ό,τι αφορά γυναίκες, που είχαν στο παρελθόν βιώσει την τραυματική εμπειρία της αποβολής, ή που αντιμετώπισαν προβλήματα υπογονιμότητας, αυτές ενδέχεται να εισέλθουν σε έναν ψυχολογικό φαύλο κύκλο: οι όποιες τους αμφιβολίες δεν αποκλείεται να πυροδοτήσουν ενοχές, οι ενοχές με τη σειρά τους μπορεί να ανατροφοδοτήσουν τις αμφιβολίες τους ως προς την καταλληλότητά τους να γίνουν μητέρες.
Για παράδειγμα κάποια από αυτές τις γυναίκες ενδέχεται να σκεφτεί: «μετά από τόση προσπάθεια είμαι τώρα έγκυος! Τώρα θυμήθηκα, πως μπορεί και να μην το θέλω τελικά και τόσο το παιδί; Άλλες γυναίκες στη θέση μου προσπαθούν τόσο καιρό και δεν κατάφεραν να μείνουν έγκυες! Τι θα λέγανε αυτές, αν άκουγαν τις σκέψεις μου; Μήπως τελικά, πράγματι, δεν είμαι κατάλληλη να γίνω μητέρα;»
Οι γυναίκες αυτές μάλιστα πολλές φορές κλείνονται στον εαυτό τους και δεν μοιράζονται τις αμφιβολίες τους με τους δικούς τους ανθρώπους. Η επιθυμία τους αυτή για απομόνωση συνδέεται με τη βαθιά πίστη τους, πως δεν δικαιούνται να έχουν αμφιβολίες για μια εγκυμοσύνη, η οποία επετεύχθη μετά τόσο κόπο.
Ίσως επίσης να φοβούνται, πως με το που θα εκφράσουν τους προβληματισμούς τους, ο περίγυρός τους θα τις ψέξει και θα τους υπενθυμίσει – ενδεχομένως και με ένταση – ότι, αφού οι κόποι τους ευοδώθηκαν και επέτυχαν τελικά κύηση, μόνον ευγνωμοσύνη «δικαιούνται» να αισθάνονται.
Φευ! Οι αμφιβολίες είναι σύμφυτες με την ψυχή του ανθρώπου, πολλώ δε μάλλον, αν αφορούν μια εγκυμοσύνη και τον ερχομό ενός παιδιού, οπότε και η ζωή αλλάζει εκ των πραγμάτων άρδην…
5. Συμπτώματα της κύησης
Συμπτώματα αρχόμενης κύησης, όπως είναι το αίσθημα κόπωσης και η ναυτία με ή χωρίς εμέτους, επιβαρύνουν έτι περαιτέρω τη διάθεση της γυναίκας.
Τα συμπτώματα αυτά μάλιστα αφενός εμφανίζονται πιο συχνά σε αγχώδεις γυναίκες, αφετέρου στις γυναίκες αυτές τα συμπτώματα είναι πολλές φορές εντονότερα.
Πώς θα μπορούσε μια γυναίκα να βοηθηθεί κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης;
Καταρχήν είναι σημαντικό οι μεταπτώσεις στη διάθεση της γυναίκας να αντιμετωπισθούν ως κάτι φυσιολογικό τόσο από την ίδια, όσο και από το σύντροφο και τους οικείους της. Οι περιπτώσεις, που οι μεταπτώσεις αυτές συνδέονται με πραγματική κατάθλιψη υφίστανται, αλλά δεν αποτελούν τον κανόνα.
Η γυναίκα θα βοηθηθεί κατά τον τρόπον αυτόν ώστε να «ανοιχτεί» και να καταπολεμήσει τη συχνά έμφυτη τάση της για απομόνωση.
Είναι εξαιρετικά ανακουφιστικό για την έγκυο να νιώσει, πως θα μπορέσει να μιλήσει για τις αμφιβολίες, τους προβληματισμούς και τους φόβους της με τους ανθρώπους, που θεωρεί δικούς της, αφού αυτοί είναι διατεθειμένοι να την ακούσουν. Ακόμα καλύτερα, αν η γυναίκα ενθαρρυνθεί να εκφράσει τα συναισθήματά της αυτά.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Διαβάστε για την ψυχολογία της εγκύου στο δεύτερο τρίμηνο!
Διαβάστε για την ψυχολογία της εγκύου στο τρίτο τρίμηνο!
Δείτε το video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr!
Δείτε το video, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο Medvoi365!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της εγκυμοσύνης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
