Το πρώτο βήμα είναι να γνωρίσετε πώς ακριβώς το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο εμφανίζεται σε εσάς…
Αυτό ακούγεται απλό, αφού όλες οι γυναίκες γνωρίζουν πώς περίπου το σώμα τους λειτουργεί, όσο πλησιάζει η περίοδος, ενώ έχουν και συνείδηση της επιρροής της περιόδου στην διάθεση, την ψυχολογία και τη συμπεριφορά τους. Έτσι γνωρίζουν μέσες – άκρες ποια είναι τα συμπτώματα, τα οποία σχετίζονται με το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο και τις ταλαιπωρούν εν όψει περιόδου.
Όμως μια καλή συμβουλή θα ήταν να κρατάτε ημερολόγιο των επιμέρους συμπτωμάτων, που σας ταλαιπωρούν. Στο ημερολόγια αυτό μπορείτε να καταγράφετε το πότε εμφανίζονται τα επιμέρους συμπτώματα σε σχέση με την έναρξη της έμμηνου ρύσης, αλλά και στοιχεία, που σχετίζονται με τη διατροφή σας, αλλά και τις δραστηριότητές σας την περίοδο εμφάνισης των συμπτωμάτων.
Τα στοιχεία αυτά είναι βοηθητικά όσον αφορά την αντιμετώπιση της ενοχλητικής συμπτωματολογίας με δύο τρόπους:
• Η μεν καταγραφή της έναρξης των συμπτωμάτων σε σχέση με την έναρξη της έμμηνου ρύσης μπορεί να καθορίσει το πότε θα ξεκινήσετε να λαμβάνετε την κατάλληλη αγωγή, ώστε αυτή να έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της κεφαλαλγίας, η οποία συχνά συνδέεται με το P.M.S.. Η λήψη της κατάλληλης αναλγητικής αγωγής είναι πιο αποτελεσματική, αν αρχίσει πριν από την εμφάνιση αυτής καθαυτής της κεφαλαλγίας. Έτσι, αν επί παραδείγματι γνωρίζετε, πως η κεφαλαλγία συνήθως εμφανίζεται μία ή δύο ημέρες πριν από την αναμενόμενη έλευση της έμμηνου ρύσης και έχετε σταθερό κύκλο, τότε μπορείτε να αρχίσετε να λαμβάνετε τα κατάλληλα παυσίπονα τρεις ημέρες πριν την αναμενόμενη πρώτη ημέρα της επόμενης περιόδου σας.
• Με τη δε καταγραφή των δραστηριοτήτων και της διατροφής σας την περίοδο εμφάνισης των συμπτωμάτων, μπορείτε να εντοπίσετε ενδεχόμενους εκλυτικούς παράγοντες της συμπτωματολογίας. Εκλυτικοί ονομάζονται οι παράγοντες αυτοί, που συνδράμουν στην εμφάνιση κάποιου συμπτώματος ή προκαλούν την επίτασή του. Κατά τον τρόπον αυτό θα μπορούσατε – ας πούμε – να πιστοποιήσετε, πως η κατανάλωση κάποιου τροφίμου ή ποτού συνδέεται με την εμφάνιση κάποιου συμπτώματος εν όψει της έλευσης της έμμηνου ρύσης. Την κατανάλωση του τροφίμου ή του ποτού αυτού καλό θα ήταν να την αποφύγετε τις πιο «επικίνδυνες» ημέρες. Το ίδιο ισχύει και για δραστηριότητες, όπως είναι η έντονη άσκηση: αν συνειδητοποιήσετε κρατώντας το ημερολόγιο, πως η δραστηριότητα αυτή συνδέεται με την εμφάνιση κάποιου δυσάρεστου συμπτώματος, τότε την αποφεύγετε, όταν περιμένετε περίοδο.
Συνδέεται το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο με την παχυσαρκία;
Βάσει στοιχείων επιστημονικών ερευνών, γυναίκες με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) ίσο ή μεγαλύτερο του 30, έχουν σχεδόν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο σε σχέση με γυναίκες με φυσιολογικό σωματικό βάρος. Επομένως, στα πλαίσια της αντιμετώπισης της ενοχλητικής συμπτωματολογίας – αλλά και για λόγους υγείας γενικότερα – συνιστάται να διατηρείτε το βάρος σας κατά το δυνατόν σε φυσιολογικά επίπεδα.
Συνδέεται το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο με το κάπνισμα;
Οι καπνίζουσες είναι δύο φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν έντονα συμπτώματα, που συνδέονται με το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο. Άρα μεταξύ των μέτρων αντιμετώπισης περιλαμβάνεται και η διακοπή της βλαπτικής αυτής συνήθειας.
Μπορώ να αντιμετωπίσω την ενοχλητική συμπτωματολογία με την άσκηση;
Ευεργετική επίδραση στις γυναίκες, που πάσχουν από Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο φαίνεται, πως έχει και η γυμναστική. Γενικά στόχος είναι οι περίπου δύο ώρες εβδομαδιαίως ήπιας αεροβικής άσκησης, όπως είναι το κολύμπι, το ποδήλατο ή το περπάτημα. Επίσης ασκήσεις μυϊκής χαλάρωσης, όπως είναι οι pilates ή η yoga φαίνεται πως μπορεί να βοηθήσουν μερικές γυναίκες.
Η σωματική άσκηση εξάλλου – σε συνδυασμό πάντα με τη σωστή διατροφή – συμβάλλει και στη διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Ποιου είδους φαρμακευτική αγωγή είναι χρήσιμη στην αντιμετώπιση του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου;
Η χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή στα πλαίσια της αντιμετώπισης του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου είναι αυτή, που ονομάζουμε «συμπτωματική», δηλαδή «στοχεύει» στην αντιμετώπιση των επιμέρους συμπτωμάτων.
Έτσι ενδέχεται να χορηγηθούν αναλγητικά για την αντιμετώπιση των πόνων, όπως είναι οι μυαλγίες, οι αρθραλγίες, η μαστωδυνία και φυσικά η κεφαλαλγία. Αντίστοιχα, η χορήγηση αντιεμετικών ίσως συστηθεί, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ναυτίες.
Η χορήγηση αντισυλληπτικών έχει προταθεί, ως μέσο αντιμετώπισης του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου, αφού – θεωρητικά – δια αυτής επιτυγχάνεται η «σταθεροποίηση» των επιπέδων στο αίμα της γυναίκας των ορμονών, που ελέγχουν τον κύκλο.
Με δεδομένο ότι έχει προταθεί, πως η «γενεσιουργός» αιτία του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου είναι η «ευαισθησία» του οργανισμού κάποιων γυναικών στη διακύμανση των επιπέδων των ορμονών αυτών στο αίμα, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, πως η «σταθεροποίησή» τους δια της χορήγησης αντισυλληπτικών, ίσως μειώσει σε κάποιο βαθμό την ένταση των σχετικών συμπτωμάτων.
Όμως στην πράξη η χορήγηση των αντισυλληπτικών για την αντιμετώπιση του P.M.S. είναι μάλλον αμφιλεγόμενη, καθότι φαίνεται, ότι εν αντιθέσει με την καταρχάς λογικοφανή υπόθεση, κάποιες – αρκετές – γυναίκες αναφέρουν αντίθετα επιδείνωση της σχετικής συμπτωματολογίας.
Κάποιες – ακραίες – περιπτώσεις γυναικών, που εμφανίζουν έντονη επιδείνωση κατά κύριο λόγον της ψυχολογικής τους κατάστασης, εν όψει της έλευσης της έμμηνου ρύσης, αλλά ενδεχομένως και γενικότερα ιδιαίτερα «έντονη» συμπτωματολογία, ίσως να ωφεληθούν από τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών. Τα αντικαταθλιπτικά – στα πλαίσια της αντιμετώπισης του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου – συνήθως χορηγούνται σε καθημερινή βάση, μερικές γυναίκες όμως μπορεί να επωφεληθούν και από τη χορήγησή τους μόνο κατά το δεύτερο ήμισυ του κύκλου.
Υπάρχουν άλλα μη φαρμακευτικά μέσα αντιμετπώπισης του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου και της Προεμμηνορροϊκής Δυσφορικής Διαταραχής;
Μεταξύ των μη φαρμακευτικών μεθόδων αντιμετώπισης των συμπτωμάτων του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου, αλλά και της Προεμμηνορροϊκής Δυσφορικής Διαταραχής περιλαμβάνεται και η Κλινική Ύπνωση (Heydarpour, & Dehghan, 2019; Sedaghat Baghban και συνεργάτες, 2025), η οποία εξάλλου έχει αποδειχθεί αποτελεσματική ειδικά στην αντιμετώπιση των πόνων περιόδου.
Τι είναι η κλινική ύπνωση;
Ο πλήρης τίτλος της εν λόγω μεθόδου είναι «Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία». Κατ’ ουσίαν σε αυτή «συνδυάζεται» η ύπνωση με τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας, το οποίο εστιάζει στον τρόπο, που οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και οι στάσεις ζωής ενός εκάστου επηρεάζουν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του. Το συγκεκριμένο είδος θεραπείας αποσκοπεί στην απόκτηση εκ μέρους του θεραπευομένου δεξιοτήτων, χάρη στις οποίες αυτός θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με τρόπο λειτουργικό διάφορες καταστάσεις, που ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως προβληματικές. Εν ολίγοις, δια της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας εξετάζονται οι γνωσίες («ο τρόπος σκέψης») και οι συμπεριφορές («ο τρόπος δράσης») και αξιολογείται το κατά πόσον αυτές βοηθούν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής. Εν τέλει διερευνάται το ενδεχόμενο δυνατότητας εκτέλεσης τροποποιήσεων των γνωσιών και των συμπεριφορών, προκειμένου να καταστούν χρηστικές, αποτελεσματικές και λειτουργικές (Chand και συνεργάτες, 2023).
Στα πλαίσια της «Γνωσιακής Συμπεριφορικής Κλινικής Υπνοθεραπείας» η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία συνδυάζεται με την Κλινική Ύπνωση. Ο όρος Κλινική Ύπνωση θεωρείται πρακτικά ταυτόσημος με τον όρο Υπνοθεραπεία (Geagea και συνεργάτες, 2024). Ως ύπνωση ορίζεται μία κατάσταση, στην οποία το άτομο βρίσκεται σε εγρήγορση (είναι ξύπνιο) και εν πλήρει συνειδήσει (έχει αντίληψη της κατάστασης), ενώ η προσοχή του έχει αποσπασθεί από το άμεσο περιβάλλον και έχει εστιασθεί σε «εσωτερικές εμπειρίες», όπως συναισθήματα, γνωσίες ή εικόνες (Heap, 2012).
Η ύπνωση «εισάγει» το άτομο σε μία κατάσταση «τροποποιημένης συνειδητότητας», η οποία αποτελεί τμήμα της ανθρώπινης εμπειρίας. Σε τέτοια κατάσταση το άτομο εισέρχεται, όταν – για παράδειγμα – «ξεχνιέται» διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο, οδηγεί ακολουθώντας μία γνωστή διαδρομή, προσεύχεται, διαλογίζεται ή όταν εμπλέκεται σε μία μονότονη ή δημιουργική δραστηριότητα (Williamson, 2019).
Όσο ο θεραπευόμενος είναι σε κατάσταση ύπνωσης, καθίσταται ανοικτός και δεκτικός στην υποβολή από το θεραπευτή. Δια της υποβολής ο θεραπευτής περιγράφει λεκτικά «μηνύματα» ή εικόνες, οι οποίες κατατείνουν («οδηγούν») σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, όπως είναι η ανακούφιση από την ψυχική πίεση και το άγχος ή τον πόνο (Williamson, 2019).
Η ύπνωση εξάλλου έχει περιγραφεί ως μία «συμφωνία» μεταξύ υπνοθεραπευτή και θεραπευομένου, προκειμένου ο δεύτερος να υποβληθεί σε μία ψυχοθεραπευτική τεχνική, στα πλαίσια της οποίας θα χρησιμοποιηθεί η υποβολή προκειμένου να επιτευχθούν μεταβολές στην αίσθηση, αντίληψη, γνωσία, συναισθηματική κατάσταση, διάθεση ή συμπεριφορά (Montgomery και συνεργάτες, 2002). Είναι επομένως σημαντικό να γίνει κατανοητό, πως οι όποιες αλλαγές επιτυγχάνονται δια της ύπνωσης προϋποθέτουν τη σύμφωνη γνώμη και ευθαρσώς διατυπωμένη συγκατάθεση του θεραπευομένου.
Ποιοι ασκούν τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία;
Σύμφωνα και με τις οδηγίες τόσο της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (National Health Service/ NHS), όσο και του Βασιλικού Κολλεγίου των Ψυχιάτρων (Royal College of Psychiatrists) (αμφότεροι είναι θεσμικοί φορείς του χώρου της υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο), υπνοθεραπεία ασκούν επαγγελματίες υγείας, όπως είναι οι ιατροί, οι οποίοι έχουν λάβει τη σχετική εκπαίδευση και πιστοποίηση, ενώ – ιδανικά – είναι και μέλη διεθνών οργανισμών, που σχετίζονται με την υπνοθεραπεία.
Κλείστε ΕΔΩ το ραντεβού σας, για να αντιμετωπίσουμε όποιο γυναικολογικό θέμα σας απασχολεί!
Δείτε και τα σχετικά videos, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Chand SP, Kuckel DP, Huecker MR. Cognitive Behavior Therapy. [Updated 2023 May 23]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470241/
Geagea D, Ogez D, Kimble R, Tyack Z. Redefining hypnosis: A narrative review of theories to move towards an integrative model. Complement Ther Clin Pract. 2024 Feb;54:101826. doi: 10.1016/j.ctcp.2023.101826. Epub 2023 Dec 30. PMID: 38199053.
Heap, M. (2012). Hypnotherapy: A Handbook: A handbook. McGraw-Hill Education (UK).
Heydarpour, S., & Dehghan, F. (2019). Comparing the effectiveness of relaxation by hypnotherapy and virtual reality technology in alleviation of the symptoms of premenstrual syndrome. Cogent Psychology, 6(1). https://doi.org/10.1080/23311908.2019.1686962
Montgomery GH, Weltz CR, Seltz M, Bovbjerg DH. Brief presurgery hypnosis reduces distress and pain in excisional breast biopsy patients. Int J Clin Exp Hypn. 2002 Jan;50(1):17-32. doi: 10.1080/00207140208410088. PMID: 11778705.
Sedaghat Baghbani B, Sharbaf HA, Fathi M. The effectiveness of cognitive-behavioral hypnotherapy on dysmenorrhea, premenstrual syndrome and affective control. Am J Clin Hypn. 2025 Jun;67(2):175-186. doi: 10.1080/00029157.2024.2433466. Epub 2025 May 7. PMID: 40334010.
Williamson A. What is hypnosis and how might it work? Palliat Care. 2019 Jan 31;12:1178224219826581. doi: 10.1177/1178224219826581. PMID: 30728719; PMCID: PMC6357291.
