Ο προϋπάρχων Διαβήτης, αν δεν έχει αντιμετωπισθεί επαρκώς πριν την κύηση, αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων στο μωρό. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να χωριστούν σε
• Περιγεννητικά (δηλαδή εμφανίζονται πριν ή αμέσως μετά τον τοκετό)
• Μακροπρόθεσμα
1. Αποβολή
Οι πιθανότητες αποβολής αυξάνονται, αν η μητέρα είναι διαβητική (Gutaj και συνεργάτες, 2013; Egerup και συνεργάτες, 2020; Miao & Yang, 2024) .
Μάλιστα φαίνεται, πως η αύξηση των πιθανοτήτων αυτών είναι ανάλογη με διάρκεια του διαστήματος, που η μέλλουσα μαμά ήταν διαβητική πριν από την κύηση. Οι πιθανότητες αυτές καταγράφονται ως αισθητά αυξημένες αν η διάρκεια του διαστήματος αυτού υπερβαίνει τα 10 έτη.
Οι πιθανότητες αποβολής για μια διαβητική μητέρα είναι εξάλλου ανάλογες και με την επιτυχία ελέγχου των επιπέδων σακχάρου αίματος με φαρμακευτική αγωγή ή δίαιτα. Οι πιθανότητες αυτές είναι υψηλές, αν η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη υπερβαίνει το 10% (Hanson και συνεργάτες, 1990).
2. Εμφάνιση ανατομικών ανωμαλιών στο μωρό
Οι πιθανότητες εμφάνισης σοβαρών ανατομικών ανωμαλιών του μωρού στο γενικό πληθυσμό κυμαίνονται μεταξύ του 2% και του 3% (Corsello G, Giuffrè, 2012). Αν η γυναίκα είναι διαβητική και δεν έχει επιτευχθεί ικανοποιητικός έλεγχος της νόσου πριν την κύηση, ο κίνδυνος φθάνει το 8% έως 12% (Bhandari και συνεργάτες, 2023). Έχει υπολογισθεί, πως οι διαβητικές γυναίκες διατρέχουν 2 έως 3 φορές υψηλότερο κίνδυνο να φέρουν στον κόσμο μωρά με συγγενείς ανατομικές ανωμαλίες (δηλαδή ανατομικές ανωμαλίες, που είναι εμφανείς ήδη από τον τοκετό) (Bhandari, 2023). Μάλιστα οι πιθανότητες αυτές αυξάνονται έως και κατά 8 φορές σε γυναίκες με γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη μεγαλύτερη του 9,5% (Arendt και συνεργάτες, 2021).
Οι ανατομικές ανωμαλίες αφορούν κατά κύριο λόγο την καρδιά, αλλά και το κεντρικό νευρικό σύστημα (διαταραχές του νευρικού σωλήνα), τους νεφρούς, το πεπτικό σύστημα και τα άκρα (Bhandari και συνεργάτες, 2023).
3. Υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη
Όταν μία έγκυος εμφανίσει διαβήτη, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά και περισσότερο σάκχαρο φθάνει στο μωρό της μέσω του πλακούντα. Συνεπώς, η παροχή ενέργειας στο μωρό υπερβαίνει τις πραγματικές ανάγκες του, οπότε η επιπλέον ενέργεια μετατρέπεται σε σωματικό λίπος. Έτσι το μωρό εμφανίζει τη λεγόμενη μακροσωμία, που χαρακτηρίζεται από το υψηλό σωματικό βάρος, το οποίο υπερβαίνει τα 4.000 γραμμάρια.
Όμως σε πολλές περιπτώσεις, όταν η μητέρα είναι διαβητική, το μωρό δεν αναπτύσσεται με τον αναμενόμενο ρυθμό. Κατά το κοινώς λεγόμενο «μένει πίσω στην ανάπτυξή του» και παρουσιάζεται στον υπερηχογραφικό έλεγχο μικρότερο από όσο θα περίμενε κανείς για την ηλικία κύησης, στην οποία βρίσκεται. Αν η βραδύτερη του αναμενομένου ανάπτυξη συνδυάζεται και με την παρατήρηση με τη μέθοδο Doppler, πως η ροή στα αγγεία, που το τροφοδοτούν δεν είναι επαρκής, τότε μιλάμε για ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη.
Ο διαβήτης είναι μία μεταβολική νόσος, που προκαλεί αλλοιώσεις στη δομή των αγγείων του πάσχοντος. Αυτό ονομάζεται διαβητική αγγειοπάθεια. Έτσι φαίνεται, πως οι υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα της διαβητικής εγκύου – αν η νόσος δεν έχει ελεγχθεί επαρκώς – προκαλούν αλλοιώσεις και στα αγγεία, που τροφοδοτούν το μωρό, επηρεάζοντας την ανάπτυξή του (Saremi και συνεργάτες, 2023; Fasoulakis και συνεργάτες, 2023) .
4. Παχυσαρκία στην ενήλικη ζωή
Φαίνεται, πως, αν η μητέρα είναι διαβητική και τα επίπεδα του σακχάρου δεν ελεγχθούν ικανοποιητικά, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες το μωρό, που θα γεννηθεί, να εξελιχθεί σε ένα παχύσαρκο παιδί αρχικά και σε παχύσαρκο ενήλικα αργότερα στη ζωή του (Catalano, 2010; Gao και συνεργάτες, 2022; Zeng και συνεργάτες, 2022).
5. Μεταβολικό Σύνδρομο
Το σύνδρομο αυτό χαρακτηρίζεται από διαταραχές στον τρόπο, που το σώμα «αντιδρά» στην ινσουλίνη. Στα άτομα, που πάσχουν από Μεταβολικό Σύνδρομο ο οργανισμός τους δεν «ανταποκρίνεται» στην ινσουλίνη. Συνεπώς, το πάγκρεας – που είναι και η έδρα παραγωγής της ινσουλίνης – «αναγκάζεται» να παράγει μεγαλύτερες ποσότητες από την ορμόνη αυτή, προκειμένου να επιτευχθεί ικανοποιητικός έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται «αντίσταση στην ινσουλίνη».
Η αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης αντικατοπτρίζεται στα ανεβασμένα επίπεδά της στο αίμα, όπως αυτά καταγράφονται ήδη από την εφηβική ηλικία του παιδιού.
Εκτός από την αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται και από παιδική παχυσαρκία, υπέρταση και υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα. Τα παιδιά διαβητικών γυναικών διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν το σύνδρομο αυτό, ειδικά αν ο διαβήτης της μητέρας δεν έχει τεθεί υπό ικανοποιητικό έλεγχο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (Vohr & Boney, 2008; Pathirana και συνεργάτες, 2021; Malik και συνεργάτες, 2024).
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
Arendt LH, Pedersen LH, Pedersen L, Ovesen PG, Henriksen TB, Lindhard MS, Olsen J, Sørensen HT, Ramlau-Hansen CH. Glycemic Control in Pregnancies Complicated by Pre-Existing Diabetes Mellitus and Congenital Malformations: A Danish Population-Based Study. Clin Epidemiol. 2021 Jul 26;13:615-626. doi: 10.2147/CLEP.S298748. PMID: 34345185; PMCID: PMC8325058.
Bhandari J, Thada PK, Khattar D. Diabetic Embryopathy. [Updated 2023 Sep 15]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558974/
Catalano PM. The impact of gestational diabetes and maternal obesity on the mother and her offspring. J Dev Orig Health Dis. 2010 Aug;1(4):208-15. doi: 10.1017/S2040174410000115. PMID: 25141869; PMCID: PMC6691723.
Corsello G, Giuffrè M. Congenital malformations. J Matern Fetal Neonatal Med. 2012 Apr;25 Suppl 1:25-9. doi: 10.3109/14767058.2012.664943. Epub 2012 Mar 14. PMID: 22356564.
Egerup P, Mikkelsen AP, Kolte AM, Westergaard D, Rasmussen S, Knop FK, Lidegaard Ø, Nielsen HS. Pregnancy loss is associated with type 2 diabetes: a nationwide case-control study. Diabetologia. 2020 Aug;63(8):1521-1529. doi: 10.1007/s00125-020-05154-z. Epub 2020 May 20. PMID: 32424542.
Fasoulakis Z, Koutras A, Antsaklis P, Theodora M, Valsamaki A, Daskalakis G, Kontomanolis EN. Intrauterine Growth Restriction Due to Gestational Diabetes: From Pathophysiology to Diagnosis and Management. Medicina (Kaunas). 2023 Jun 13;59(6):1139. doi: 10.3390/medicina59061139. PMID: 37374343; PMCID: PMC10305438.
Gao M, Cao S, Li N, Liu J, Lyu Y, Li J, Yang X. Risks of overweight in the offspring of women with gestational diabetes at different developmental stages: A meta-analysis with more than half a million offspring. Obes Rev. 2022 Mar;23(3):e13395. doi: 10.1111/obr.13395. Epub 2021 Nov 24. PMID: 34820996.
Gutaj P, Zawiejska A, Wender-Ożegowska E, Brązert J. Maternal factors predictive of first trimester pregnancy loss in women with pregestational diabetes. Pol Arch Med Wewn. 2013;123(1-2):21-8. doi: 10.20452/pamw.1585. Epub 2013 Jan 10. PMID: 23302725.
Hanson U, Persson B, Thunell S. Relationship between haemoglobin A1C in early type 1 (insulin-dependent) diabetic pregnancy and the occurrence of spontaneous abortion and fetal malformation in Sweden. Diabetologia. 1990 Feb;33(2):100-4. doi: 10.1007/BF00401047. PMID: 2328844.
Malik N, Ahmad A, Ashraf H. Metabolic Profile of Offspring of Mothers with Gestational Diabetes Mellitus. Indian J Endocrinol Metab. 2024 Mar-Apr;28(2):192-196. doi: 10.4103/ijem.ijem_211_23. Epub 2024 Apr 29. PMID: 38911115; PMCID: PMC11189277.
Miao S, Yang L. Association between diabetes mellitus and miscarriage, recurrent miscarriage: A meta-study. J Obstet Gynaecol Res. 2024 Nov;50(11):2029-2037. doi: 10.1111/jog.16091. Epub 2024 Sep 24. PMID: 39315484.
Pathirana MM, Lassi ZS, Ali A, Arstall MA, Roberts CT, Andraweera PH. Association between metabolic syndrome and gestational diabetes mellitus in women and their children: a systematic review and meta-analysis. Endocrine. 2021 Feb;71(2):310-320. doi: 10.1007/s12020-020-02492-1. Epub 2020 Sep 15. PMID: 32930949.
Saremi, AboTaleb & Abbasi, Bahareh & Mokamelsefat, Leila & Karimi-MansourAbad, Elham. (2023). Understanding the Link Between Gestational Diabetes and Intrauterine Growth Restriction: A Comprehensive Narrative Review. Sarem Journal of Medical Research. 8. 119-124. 10.61186/sjrm.8.2.6.
Vohr BR, Boney CM. Gestational diabetes: the forerunner for the development of maternal and childhood obesity and metabolic syndrome? J Matern Fetal Neonatal Med. 2008 Mar;21(3):149-57. doi: 10.1080/14767050801929430. PMID: 18297569.
Zeng J, Shen F, Zou ZY, Yang RX, Jin Q, Yang J, Chen GY, Fan JG. Association of maternal obesity and gestational diabetes mellitus with overweight/obesity and fatty liver risk in offspring. World J Gastroenterol. 2022 Apr 28;28(16):1681-1691. doi: 10.3748/wjg.v28.i16.1681. PMID: 35581961; PMCID: PMC9048784.
