Τι είναι η ακράτεια ούρων;
Σχηματικά διακρίνουμε 5 είδη ακράτειας ούρων (Leslie και συνεργάτες, 2024):
• την ακράτεια ούρων, που ονομάζεται «ακράτεια από προσπάθεια». Το είδος αυτό ακράτειας ούρων χαρακτηρίζεται από την ακούσια απώλεια ούρων, όταν αυξάνεται η πίεση στην κοιλιά (βήχας, γέλιο, άρση βάρους). Το είδος αυτό της ακράτειας είναι δυνατόν να εκδηλωθεί σε νεαρές γυναίκες, οι οποίες αθλούνται τακτικά, αλλά και σε γυναίκες μετά τον τοκετό. Παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης αυτού του είδους της ακράτειας είναι: η εγκυμοσύνη – μάλιστα καταγράφεται αύξηση των συγκεκριμένων πιθανοτήτων ανάλογη με τον αριθμό των τοκετών (όσο περισσότεροι τοκετοί, τόσο πιο συχνή η ακράτεια), η εμμηνόπαυση (εξαιτίας των αλλαγών, που συμβαίνουν στον κόλπο με την ηλικία) και η παχυσαρκία (Lugo και συνεργάτες, 2024)
• την ακράτεια ούρων, που ονομάζεται «επείγουσα». Αυτού του είδους η ακράτεια ούρων, χαρακτηρίζεται από την ακούσια διαφυγή ούρων, της οποίας κατά κανόνα προηγείται η έντονη και συχνά επώδυνη έπειξη (τάση ή επιθυμία) προς ούρηση. Η «επείγουσα» ακράτεια ούρων έχει συνδεθεί με διαταραχές στη λειτουργία των μυών της ουροδόχου κύστεως, όπως συμβαίνει, όταν έχουμε τη λεγόμενη «υπερδραστήρια» ουροδόχο κύστη, αλλά και με παθολογικές καταστάσεις νευρολογικού ενδιαφέροντος όπως: τη νόσο του Parkinson, την Σκλήρυνση κατά πλάκας ή το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Με την «επείγουσα» ακράτεια ούρων έχει συσχετισθεί και ο διαβήτης.
• την ακράτεια ούρων «μεικτού» τύπου. Σε αυτού του είδους την ακράτεια «συνυπάρχουν» οι ακράτεια από προσπάθεια και η «επείγουσα» ακράτεια ούρων. Συνήθως, «εντονότερη» παρουσία έχει είτε η ακράτεια από προσπάθεια, είτε η «επείγουσα» ακράτεια ούρων.
• την ακράτεια από «υπερπλήρωση» της ουροδόχου κύστης. Η κένωση της ουροδόχου παρεμποδίζεται, τότε ενδέχεται να προκαλείται ακούσια διαφυγή ούρων, όταν αυτή «γεμίσει υπερβολικά» και «δεν μπορεί να κρατήσει άλλα ούρα». Αυτού του είδους η ακράτεια προκαλείται ενίοτε από δυσλειτουργία των μυών της ουροδόχου κύστεως, ενώ παρατηρείται και παρουσία παθολογιών νευρολογικού ενδιαφέροντος, όπως είναι αυτές, που εκδηλώνονται μετά από τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη ή εξαιτίας της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η ακράτεια από υπερπλήρωση έχει συσχετισθεί και με το διαβήτη.
• Τη «λειτουργική» ακράτεια ούρων. Αυτού του είδους η ακράτεια παρατηρείται, όταν το άτομο δεν πάει στην τουαλέτα να ουρήσει.
Τι είναι η σεξουαλική δυσλειτουργία;
Η σεξουαλικότητα είναι μία παροιμιωδώς πολύπλοκη και «πολυπαραγοντική» διαδικασία. Από «οργανικής» απόψεως σε αυτή συμμετέχει τόσο το γεννητικό σύστημα, όσο και το νευρικό, αλλά και το καρδιαγγειακό σύστημα.
Η ατομική αίσθηση της σεξουαλικότητας εξάλλου επηρεάζεται και από «μη – οργανικούς παράγοντες», όπως είναι η εικόνα, που η κάθε γυναίκα έχει για το σώμα της, την κοσμοθεωρία και τη βιοθεωρία μίας εκάστης, ενώ και η επιρροή των κοινωνικών και θρησκευτικών πιστεύω δεν μπορεί να υποτιμηθεί.
Επιπροσθέτως, στη σύγχρονη εποχή, που όλοι μας «βομβαρδιζόμαστε» από εικόνες και πληροφορίες επί παντός θέματος μέσω των ηλεκτρονικών κατά κύριο λόγο μέσων ενημέρωσης, διαμορφώνονται απόψεις περί σεξουαλικότητας και ομορφιάς, οι οποίες έχουν και αυτές «βαρύνουσα σημασία» στη διαμόρφωση της σεξουαλικής συμπεριφοράς.
Η διάγνωση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας τίθεται στην ουσία με βάση τα κριτήρια, που καθορίστηκαν στην πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Πνευματικών Διαταραχών της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχιάτρων (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM-5).
Τα κριτήρια αυτά είναι:
• Διαταραχή σεξουαλικής επιθυμίας/ διέγερσης
• Άλγος στα γεννητικά όργανα ή στο περίνεο/ διαταραχή διείσδυσης (ονομάζεται και δυσπαρευνία)
Όπως «πολυπαραγοντική» είναι η διαδικασία της σεξουαλικότητας, αντίστοιχα «πολύπλευρη», «πολυδιάστατη», «σφαιρική» και εν τέλει «ολιστική» θα πρέπει να είναι και αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος. Με δεδομένο δε, πως στη σεξουαλικότητα εμπλέκονται τόσο σωματικοί, όσο και ψυχικοί παράγοντες, μία θεραπεία δεν θα ήταν πλήρης, αν δεν αφορούσε τόσο τα σωματικά, όσο και τα ψυχικά προσκόμματα, εμπόδια και φραγμούς.
Μα η ακράτεια ούρων προκαλεί και σεξουαλική δυσλειτουργία;
Συσχέτιση μεταξύ ακράτειας ούρων και σεξουαλικής δυσλειτουργίας κατεγράφη ήδη από τον προηγούμενο αιώνα (Sutherst, 1979; Sutherst & Brown, 1980).
Αν και οι ακριβείς μηχανισμοί, μέσω των οποίων σχετίζεται η ακράτεια ούρων με τη σεξουαλική δυσλειτουργία δεν έχουν διασαφηνισθεί (Pinheiro και συνεργάτες, 2020), η σχέση αυτή έχει διαπιστωθεί από πλήθος επιστημόνων (Handa και συνεργάτες, 2004; Su και συνεργάτες, 2015; Çayan και συνεργάτες, 2016; Duralde & Rowen, 2017; Burzyński και συνεργάτες, 2021). Φαίνεται πάντως, πως η εκδήλωση ακράτειας ούρων ως αποτέλεσμα έχει τη μείωση της διάθεσης της γυναίκας για σεξουαλική επαφή (Felippe και συνεργάτες, 2017; Burzynski και συνεργάτες, 2022), ενώ όσο πιο έντονα είναι τα σημεία ακράτειας ούρων, τόσο επιδεινώνεται και η όποια σεξουαλική δυσλειτουργία (Gomes και συνεργάτες, 2020).
Ενδεχομένως, να επικρατεί η άποψη, πως η ακράτεια ούρων και η σεξουαλική δυσλειτουργία «συνυπάρχουν» μόνον σε γυναίκες μέσης ηλικίας. Είναι αλήθεια, πως στο συγκεκριμένο το ηλικιακό φάσμα είναι συχνή η «ενοχλητική» αυτή συνύπαρξη (Chu και συνεργάτες, 2015). Όμως το συγκεκριμένο πρόβλημα αφορά γυναίκες όλων των ηλικιών. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε μελέτη, με 227 συμμετέχουσες ηλικίας από τα 19 έως τα 66 ετών, οι συντάκτες της οποίας κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως η ακράτεια ούρων επηρεάζει αρνητικά τόσο τη σεξουαλική επιθυμία, όσο και τη διέγερση, αλλά και την ικανότητα της γυναίκας να φθάσει σε οργασμό (Salonia και συνεργάτες, 2004). Σε ανάλογα συμπεράσματα κατέληξαν και επιστήμονες, που συνέγραψαν μελέτη με 147 γυναίκες ηλικίας από 18 έως 74 ετών (Nilsson και συνεργάτες, 2011). Έχει μάλιστα παρατηρηθεί,
πως, αν η γυναίκα έχει ακράτεια ούρων, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή της ιδίας, ανάλογα αρνητική είναι και η επίδραση της κατάστασης αυτής στη σεξουαλική λειτουργία και του συντρόφου της (Lim και συνεργάτες, 2016). Πάντως, η αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων συνδέεται με σαφή βελτίωση της σεξουαλικής ζωής της γυναίκας (Chu και συνεργάτες, 2015; Sancho και συνεργάτες, 2022).
Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια ούρων;
Αν φανταστούμε την κοιλιά σαν έναν ασκό («σακούλα»), στον οποίο εσωκλείονται τα σπλάχνα, τότε το πυελικό έδαφος – όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά του – είναι ο «πάτος» του ασκού αυτού, που υποστηρίζει τα όργανα και τρόπον τινά εμποδίζει τη «διολίσθησή» τους προς τα κάτω (βλ. εικόνα). Αν η ανατομική αυτή δομή απωλέσει την αντοχή της και «χαλαρώσει», τότε εκδηλώνεται ακράτεια ούρων.
Το πυελικό έδαφος αποτελείται τόσο από μυς, όσο και από συνδετικό ιστό (βλ. εικόνα).
Επομένως, προκειμένου να αναστραφεί η χαλάρωση του κόλπου και κατ’ επέκτασιν η ακράτεια ούρων, είναι ανάγκη να «ενισχυθούν» τόσο ο συνδετικός ιστός, όσο και οι μύες του πυελικού εδάφους.
Πώς επιτυγχάνεται η ενίσχυση του συνδετικού ιστού του πυελικού εδάφους, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η ακράτεια ούρων;
Εξαιρετικά αποτελεσματική στην ενίσχυση του συνδετικού ιστού του πυελικού εδάφους έχει αποδειχθεί η θεραπεία με Εστιασμένους Υπερήχους Υψηλής Έντασης (High Intensity Focused Ultrasound/ HIFU). Οι υπέρηχοι HIFU είναι μία «ειδική» κατηγορία υπερήχων, οι οποίοι εκπέμπονται από ένα ειδικό εξάρτημα, που ονομάζεται κεφαλή HIFU. Ανάλογα με την περιοχή, στην οποία θα γίνει η συγκεκριμένη θεραπεία, επιλέγεται και η κατάλληλη κεφαλή. Αν πρόκειται για θεραπεία, η οποία αποσκοπεί στην αναγέννηση του κόλπου, επιλέγεται μία κεφαλή, που μοιάζει με αυτήν, που χρησιμοποιούμε στο διακολπικό υπερηχογράφημα (βλ. φωτογραφία).
Οι υπέρηχοι HIFU ενεργοποιούν τα κύτταρα, που παράγουν κολλαγόνο, το οποίο και αποτελεί το βασικό δομικό συστατικό του συνδετικού ιστού. Έτσι αυξάνεται η ποσότητα κολλαγόνου στους ιστούς του κόλπου. Το κολλαγόνο είναι και το βασικό δομικό συστατικό του συνδετικού ιστού του περινέου. Επομένως, δια της αύξησης της περιεκτικότητας σε κολλαγόνο του συνδετικού ιστού επιτυγχάνεται και βελτίωση της αντοχής του (Brobst και συνεργάτες, 2012).
Διάφορες μελέτες έχουν δώσει ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τη χρήση των υπερήχων HIFU στην αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων (Elías και συνεργάτες, 2019; Kolczewski και συνεργάτες, 2022; Khairusheva, & Apolikhina, 2023; Önder Dirican και συνεργάτες, 2024).
Αξίζει να σημειωθεί, πως χάρη στη θεραπεία με υπερήχους HIFU, αντιμετωπίζεται και η κολπική ξηρότητα, η οποία συχνά συνυπάρχει με την ακράτεια ούρων και αποτελεί και αυτή παράγοντα, που επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας.
Πώς επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση των μυών του περινέου, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η ακράτεια ούρων;
Παραδοσιακά, συστηνόταν στις γυναίκες, στα πλαίσια της ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους, να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα ασκήσεων Kegel. Εντούτοις, η αποτελεσματικότητα των ασκήσεων αυτών εξαρτάται εν πολλοίς από την τακτικότητα, με την οποία εκτελούνται και από την προσήλωση της γυναίκας στο σχετικό πρόγραμμα σε μακροχρόνια βάση (Holley και συνεργάτες, 1995) με την επιτυχία τους να μην είναι εξασφαλισμένη (Sacomori και συνεργάτες, 2020).
Σήμερα όμως η αποτελεσματική εκγύμναση των πυελικών μυών επιτυγχάνεται χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και συγκεκριμένα χάρη στη διέγερση και ενεργοποίησή τους δια της ηλεκτρομαγνητικής τεχνολογίας HIFEM.
Πώς μπορούμε να επιτύχουμε ενίσχυση των μυών του πυελικού εδάφους;
Μπορούμε σήμερα να επιτύχουμε ενίσχυση των μυών του πυελικού εδάφους χάρη στην τεχνολογία HIFEM. Ο όρος «HIFEM» είναι ένα αρκτικόλεξο (ακρωνύμιο), το οποίο δημιουργείται από τις λέξεις High – Intensity Focused ElectroMagnentic Technology, ή σε ελληνική απόδοση: Τεχνολογία Εστιασμένης Υψηλής Έντασης Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας. Δια της τεχνολογίας αυτής επιτυγχάνεται ενεργοποίηση συγκεκριμένων νευρικών ομάδων και κατ’ επέκτασιν των μυών, τις οποίες οι συγκεκριμένες νευρικές ομάδες νευρώνουν, προκειμένου να επιτευχθεί ενδυνάμωσή τους.
Ισχυροί ηλεκτρομαγνητικοί παλμοί εκπέμπονται από τις κεφαλές της συσκευής HIFEM. Οι κεφαλές της συσκευής HIFEM εφάπτονται επί της περιοχής του σώματος, που μας ενδιαφέρει (βλ. εικόνα) και δια των μαγνητικών πεδίων, που αυτές παράγουν «εξάπτονται» τα υποκείμενα νεύρα. Τα συγκεκριμένα νεύρα παράγουν με τη σειρά τους ηλεκτρικές ώσεις, δια των οποίων ενεργοποιούνται οι μύες, που τα νεύρα αυτά νευρώνουν. Έτσι προκαλούνται ακούσιες μυϊκές συσπάσεις, ήτοι συσπάσεις ανεξάρτητες από την εγκεφαλική λειτουργία.
Οι συσπάσεις, που επιτυγχάνονται δια της ενεργοποίησης των μυών μέσω της τεχνολογίας HIFEM υπερβαίνουν σε ισχύ τη Μέγιστη Εκούσια Σύσπαση. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για «υπερμέγιστη» μυϊκή ενεργοποίηση (supramaximal muscular stimulation). Αυτού του είδους η ενεργοποίηση των μυών οδηγεί σε μυϊκή υπερτροφία (Duncan, 2021; Qige και συνεργάτες, 2022; DiBernardo και συνεργάτες, 2023; Sant’Ana και συνεργάτες, 2023), η οποία έχει επιβεβαιωθεί και μέσω της μαγνητικής τομογραφίας (Palm, 2021).
Με τον όρο μυϊκή υπερτροφία αναφερόμαστε στην αύξηση της συνολικής μάζας, αλλά και της διαμέτρου ενός μυός. Κατά κανόνα η μυϊκή υπερτροφία σχετίζεται με αύξηση της μυϊκής δύναμης (Reggiani & Schiaffino, 2020).
Η εφαρμογή της θεραπείας HIFEM επί του πυελικού εδάφους, έχει αποδειχθεί, πως οδηγεί σε σαφή μείωση των συμπτωμάτων της ακράτειας ούρων (Samuels και συνεργάτες, 2019; Ptaszkowski και συνεργάτες, 2020; Lukanović και συνεργάτες 2021; Tosun και συνεργάτες, 2024; Long και συνεργάτες, 2024; Elgayar, 2024). Μάλιστα, η θεραπεία HIFEM είναι πιο αποτελεσματική από την απλή ηλεκτρική διέγερση των μυών του πυελικού εδάφους (Silantyeva και συνεργάτες, 2020). Μάλιστα η θεραπεία αυτή φαίνεται, πως είναι αποτελεσματική και όσον αφορά την ακράτεια ούρων, που εκδηλώνεται μετά την εγκυμοσύνη (Silantyeva και συνεργάτες, 2020).
Συμπερασματικά…
Ο συνδυασμός της τεχνολογίας HIFU και της τεχνολογίας HIFEM άλλωστε είναι αποτελεσματικός και στην αντιμετώπιση αυτής καθαυτής της σεξουαλικής δυσλειτουργίας, ειδικά σε συνδυασμό με την κλινική ύπνωση.
Δείτε και τα σχετικά videos, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ιστότοπο mothersblog.gr, στην ομάδα ειδικών του οποίου ανήκουμε!
<
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Brobst RW, Ferguson M, Perkins SW. Ulthera: initial and six month results. Facial Plast Surg Clin North Am. 2012 May;20(2):163-76, vi. doi: 10.1016/j.fsc.2012.02.003. PMID: 22537784.
Burzynski B, Gibala P, Soltysiak-Gibala Z, Jurys T, Przymuszala P, Rzymski P, Stojko R. How Urinary Incontinence Affects Sexual Activity in Polish Women: Results from a Cross-Sectional Study. Int J Environ Res Public Health. 2022 Oct 24;19(21):13818. doi: 10.3390/ijerph192113818. PMID: 36360700; PMCID: PMC9657329.
Burzyński B, Kwiatkowska K, Sołtysiak-Gibała Z, Bryniarski P, Przymuszała P, Wlaźlak E, Rzymski P. Impact of stress urinary incontinence on female sexual activity. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2021 Jan;25(2):643-653. doi: 10.26355/eurrev_202101_24622. PMID: 33577017.
Çayan S, Yaman Ö, Orhan İ, Usta M, Başar M, Resim S, Aşcı R, Gümüş B, Kadıoğlu A. Prevalence of sexual dysfunction and urinary incontinence and associated risk factors in Turkish women. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2016 Aug;203:303-8. doi: 10.1016/j.ejogrb.2016.06.030. Epub 2016 Jul 5. PMID: 27423031.
Chu CM, Arya LA, Andy UU. Impact of urinary incontinence on female sexual health in women during midlife. Womens Midlife Health. 2015 Sep 14;1:6. doi: 10.1186/s40695-015-0007-6. PMID: 30766693; PMCID: PMC6214215.
Chu, C.M., Arya, L.A. & Andy, U.U. Impact of urinary incontinence on female sexual health in women during midlife. womens midlife health 1, 6 (2015). https://doi.org/10.1186/s40695-015-0007-6
DiBernardo B, Chilukuri S, McCoy JD, Katz B, Goldberg DJ. High-Intensity Focused Electromagnetic Field With Synchronized Radiofrequency Achieves Superior Gluteal Muscle Contouring Than High-Intensity Focused Electromagnetic Field Procedure Alone. Aesthet Surg J Open Forum. 2023 Jan 10;5:ojac087. doi: 10.1093/asjof/ojac087. PMID: 36654971; PMCID: PMC9837370.
Duncan DI. Combination treatment for buttock and abdominal remodeling and skin improvement using HIFEM procedure and simultaneous delivery of radiofrequency and targeted pressure energy. J Cosmet Dermatol. 2021 Dec;20(12):3893-3898. doi: 10.1111/jocd.14554. Epub 2021 Oct 22. PMID: 34679227; PMCID: PMC9298235.
Duralde ER, Rowen TS. Urinary Incontinence and Associated Female Sexual Dysfunction. Sex Med Rev. 2017 Oct;5(4):470-485. doi: 10.1016/j.sxmr.2017.07.001. Epub 2017 Aug 18. PMID: 28827036.
Elgayar SL. Combined effects of high-intensity focused electromagnetic therapy and pelvic floor exercises on pelvic floor muscles and sexual function in postmenopausal women. Obstet Gynecol Sci. 2024 Nov;67(6):574-585. doi: 10.5468/ogs.24103. Epub 2024 Nov 5. PMID: 39500313; PMCID: PMC11581814.
Elías et al., Management of Vaginal Atrophy, Vaginal Hyperlaxity and Stress Urinary Incontinence with Intravaginal High-Intensity Focused Ultrasound (HIFU), International Journal of Obstetrics and Gynaecology Research (IJOGR), Vol. 6 (2019) No.2, pp. 735-765, http://www.ijogr.com/
Felippe MR, Zambon JP, Girotti ME, Burti JS, Hacad CR, Cadamuro L, Almeida F. What Is the Real Impact of Urinary Incontinence on Female Sexual Dysfunction? A Case Control Study. Sex Med. 2017 Mar;5(1):e54-e60. doi: 10.1016/j.esxm.2016.09.001. Epub 2017 Jan 10. PMID: 28087237; PMCID: PMC5302384.
Gomes TA, Faber MA, Botta B, Brito LGO, Juliato CRT. Severity of urinary incontinence is associated with prevalence of sexual dysfunction. Int Urogynecol J. 2020 Aug;31(8):1669-1674. doi: 10.1007/s00192-019-04092-8. Epub 2019 Aug 28. PMID: 31463526.
Handa VL, Harvey L, Cundiff GW, Siddique SA, Kjerulff KH. Sexual function among women with urinary incontinence and pelvic organ prolapse. Am J Obstet Gynecol. 2004 Sep;191(3):751-6. doi: 10.1016/j.ajog.2003.11.017. PMID: 15467535.
Holley RL, Varner RE, Kerns DJ, Mestecky PJ. Long-term failure of pelvic floor musculature exercises in treatment of genuine stress incontinence. South Med J. 1995 May;88(5):547-9. doi: 10.1097/00007611-199505000-00008. PMID: 7732445.
Khairusheva, I. & Apolikhina, I.. (2023). REVIEW OF THE USE OF INTRAVAGINAL HIFU THERAPY FOR THE TREATMENT OF VULVOVAGINAL ATROPHY, STRESS URINARY INCONTINENCE AND WIDE VAGINA SYNDROME. Interdisciplinary Approaches to Medicine. 4. 10.26577/IAM.2023.v4.i1.05.
Kolczewski P, Kozłowski M, Cymbaluk-Płoska A. Micro-Focused Ultrasound Therapy in Patients with Urogenital Atrophy and Vaginal Laxity. J Clin Med. 2022 Nov 26;11(23):6980. doi: 10.3390/jcm11236980. PMID: 36498554; PMCID: PMC9739894.
Leslie SW, Tran LN, Puckett Y. Urinary Incontinence. [Updated 2024 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559095/
Lim R, Liong ML, Leong WS, Khan NA, Yuen KH. Effect of Stress Urinary Incontinence on the Sexual Function of Couples and the Quality of Life of Patients. J Urol. 2016 Jul;196(1):153-8. doi: 10.1016/j.juro.2016.01.090. Epub 2016 Jan 23. PMID: 26812304.
Long CY, Lin KL, Yeh JL, Feng CW, Loo ZX. Effect of High-Intensity Focused Electromagnetic Technology in the Treatment of Female Stress Urinary Incontinence. Biomedicines. 2024 Dec 18;12(12):2883. doi: 10.3390/biomedicines12122883. PMID: 39767789; PMCID: PMC11673164.
Lukanović D, Kunič T, Batkoska M, Matjašič M, Barbič M. Effectiveness of Magnetic Stimulation in the Treatment of Urinary Incontinence: A Systematic Review and Results of Our Study. J Clin Med. 2021 Nov 8;10(21):5210. doi: 10.3390/jcm10215210. PMID: 34768730; PMCID: PMC8584787.
Nilsson M, Lalos O, Lindkvist H, Lalos A. How do urinary incontinence and urgency affect women’s sexual life? Acta Obstet Gynecol Scand. 2011 Jun;90(6):621-8. doi: 10.1111/j.1600-0412.2011.01120.x. Epub 2011 Apr 15. PMID: 21371000.
Önder Dirican A, Ceran MU, Kahraman O, Sönmez MG. High-intensity focused ultrasound (HIFU) for the treatment of female urinary incontinence: A retrospective analysis. Medicine (Baltimore). 2024 Oct 4;103(40):e39940. doi: 10.1097/MD.0000000000039940. PMID: 39465710; PMCID: PMC11460924.
Palm M. Magnetic Resonance Imaging Evaluation of Changes in Gluteal Muscles After Treatments With the High-Intensity Focused Electromagnetic Procedure. Dermatol Surg. 2021 Mar 1;47(3):386-391. doi: 10.1097/DSS.0000000000002764. PMID: 32947301.
Pinheiro Sobreira Bezerra LR, Britto DF, Ribeiro Frota IP, Lira do Nascimento S, Morais Brilhante AV, Lucena SV, Moura Brasil DM. The Impact of Urinary Incontinence on Sexual Function: A Systematic Review. Sex Med Rev. 2020 Jul;8(3):393-402. doi: 10.1016/j.sxmr.2019.06.009. Epub 2020 May 11. Erratum in: Sex Med Rev. 2021 Jan;9(1):181. doi: 10.1016/j.sxmr.2020.10.001. PMID: 32409182.
Ptaszkowski K, Malkiewicz B, Zdrojowy R, Ptaszkowska L, Paprocka-Borowicz M. Assessment of the Short-Term Effects after High-Inductive Electromagnetic Stimulation of Pelvic Floor Muscles: A Randomized, Sham-Controlled Study. J Clin Med. 2020 Mar 23;9(3):874. doi: 10.3390/jcm9030874. PMID: 32210031; PMCID: PMC7141507.
Qige Guo, Qing Pei, Jiying Dong, Advances in the research and application of high-intensity focused electromagnetic technology for fat apoptosis and body shaping, Chinese Journal of Plastic and Reconstructive Surgery, Volume 4, Issue 3, 2022, Pages 123-125, ISSN 2096-6911, https://doi.org/10.1016/j.cjprs.2022.06.005.
Reggiani C, Schiaffino S. Muscle hypertrophy and muscle strength: dependent or independent variables? A provocative review. Eur J Transl Myol. 2020 Sep 9;30(3):9311. doi: 10.4081/ejtm.2020.9311. PMID: 33117512; PMCID: PMC7582410.
Sacomori C, Zomkowski K, Dos Passos Porto I, Cardoso FL, Sperandio FF. Adherence and effectiveness of a single instruction of pelvic floor exercises: a randomized clinical trial. Int Urogynecol J. 2020 May;31(5):951-959. doi: 10.1007/s00192-019-04032-6. Epub 2019 Jun 28. PMID: 31254046.
Salonia, Andrea et al., Sexual Dysfunction is Common in Women with Lower Urinary Tract Symptoms and Urinary Incontinence: Results of a Cross-Sectional Study, European Urology, Volume 45, Issue 5, 642 – 648
Samuels JB, Pezzella A, Berenholz J, Alinsod R. Safety and Efficacy of a Non-Invasive High-Intensity Focused Electromagnetic Field (HIFEM) Device for Treatment of Urinary Incontinence and Enhancement of Quality of Life. Lasers Surg Med. 2019 Nov;51(9):760-766. doi: 10.1002/lsm.23106. Epub 2019 Jun 7. PMID: 31172580; PMCID: PMC6851770.
Sancho, Sílvia & Ribera-Torres, Laura & Castelo-Branco, Camil & Anglès-Acedo, Sònia. (2022). Impact of Urinary Incontinence on Women’s Sexuality. Clinical and Experimental Obstetrics & Gynecology. 49. 049. 10.31083/j.ceog4902049.
Sant’Ana E, Meleck M, Ferrari P, Padovan R, Camargo C, Godoi S, de Assis L. Electromagnetic field for supramaximal muscle stimulation: A retrospective study of safety, efficacy, and patient satisfaction in Brazil. J Cosmet Dermatol. 2023 Apr;22(4):1266-1272. doi: 10.1111/jocd.15606. Epub 2023 Jan 31. PMID: 36718803.
Silantyeva E, Zarkovic D, Astafeva E, Soldatskaia R, Orazov M, Belkovskaya M, Kurtser M; Academician of the Russian Academy of Sciences. A Comparative Study on the Effects of High-Intensity Focused Electromagnetic Technology and Electrostimulation for the Treatment of Pelvic Floor Muscles and Urinary Incontinence in Parous Women: Analysis of Posttreatment Data. Female Pelvic Med Reconstr Surg. 2021 Apr 1;27(4):269-273. doi: 10.1097/SPV.0000000000000807. PMID: 31860567; PMCID: PMC8016513
Su CC, Sun BY, Jiann BP. Association of urinary incontinence and sexual function in women. Int J Urol. 2015 Jan;22(1):109-13. doi: 10.1111/iju.12610. Epub 2014 Aug 29. PMID: 25170688.
Sutherst J, Brown M. Sexual dysfunction associated with urinary incontinence. Urol Int. 1980;35(6):414-6. doi: 10.1159/000280359. PMID: 7222303.
Sutherst JR, SEXUAL DYSFUNCTION AND URINARY INCONTINENCE, BJOG, May 1979, Volume 86, Issue 5, Pages: 337-416
Tosun H, Akınsal EC, Sönmez G, Baydilli N, Demirci D. Is the High-Intensity Focused Electromagnetic Energy an Effective Treatment for Urinary Incontinence in Women? Ther Clin Risk Manag. 2024 Nov 30;20:811-816. doi: 10.2147/TCRM.S478919. PMID: 39640007; PMCID: PMC11619107.
