Λίγα λόγια εισαγωγικά…
Ο κόλπος είναι κατ’ ουσίαν ο σωλήνας, που συνδέει το αιδοίο με την είσοδο της ενδομητρικής κοιλότητας, δηλαδή το έξω τραχηλικό στόμιο.
Στον κόλπο διεισδύει το εν στύσει πέος κατά τη σεξουαλική επαφή, εντός αυτού εκσπερματώνει ο άνδρας προκειμένου να επιτευχθεί γονιμοποίηση του ωαρίου και έναρξη κύησης και εξ’ αυτού εξέρχεται το μωρό κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού και ο πλακούντας στο τρίτο στάδιο του τοκετού.
Έτερη ονομασία του κόλπου είναι «κολεός», λέξη που σημαίνει «θηκάρι ή θήκη του ξίφους». Πιθανόν η ονομασία αυτή να προέκυψε από την «παρομοίωση» του ανδρικού μορίου, που βρίσκεται σε στύση με ξίφος, που εισέρχεται κατά τη σεξουαλική επαφή στη θήκη του. Η «ποιητική» περιγραφή της διείσδυσης του πέους στον κόλπο ενδεχομένως να «συμβολίζει» τη «συμπληρωματικότητα» του ανδρός με τη γυναίκα, αλλά και τη «μαχητικότητα» της ανδρικής φύσης.
Αρκετά όμως με την ετυμολογία….
Ας δούμε μερικά στοιχεία για την ανατομία του κόλπου…
Ανατρέχοντας στην ανατομία των εξωτερικών γεννητικών οργάνων της γυναίκας, βλέπουμε, όπως σχηματικά απεικονίζεται παρακάτω, ότι η είσοδος του κόλπου «προστατεύεται» από τα μικρά και τα μεγάλα χείλη του αιδοίου, τα οποία εν είδει κουρτίνας την κλείνουν. Στο σχήμα αυτό ο κόλπος εμφανίζεται ως «κολεός».
Εσωτερικά των μικρών χειλέων παρατηρούμε έναν ανατομικό σχηματισμό, που ονομάζεται πρόδομος του κολεού. «Πρόδομος» σημαίνει «προθάλαμος». Επομένως, στο σχηματισμό αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί και η – μάλλον αδόκιμη – ονομασία «προθάλαμος του κόλπου».
Στην παρακάτω εικόνα έχουμε μία προβολή της ανατομίας της λεκάνης της γυναίκας σε οβελιαία διατομή (δηλαδή «σε προφίλ»). Ο κόλπος είναι ένας ελαφρά κεκαμμένος («καμπυλωτός») σωλήνας, που εντοπίζεται πίσω από την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα και έχει μήκος, που – ανάλογα με τη γυναίκα – κυμαίνεται μεταξύ των 7 και των 12 εκατοστών. Πίσω εξάλλου από τον κόλπο εντοπίζουμε το ορθό, που είναι το τμήμα αυτό του εντέρου, εντός του οποίου «αποθηκεύονται» τα κόπρανα πριν την αφόδευση.
Στην παρακάτω μετωπιαία προβολή (δηλαδή «από μπροστά») της ανατομίας της λεκάνης φαίνεται πώς ο κόλπος συνδέει το αιδοίο με την είσοδο της μήτρας.
Ο κόλπος στηρίζεται στη θέση του χάρη σε ίνες συνδετικού και μυϊκού ιστού, το ένα άκρο των οποίων είναι «κολλημένο» στο πλάγιο τοίχωμα του κόλπου και το άλλο άκρο στα οστά της λεκάνης. Ο συνδετικός ιστός είναι ένας τύπος ιστού, που εντοπίζεται σε διάφορες μορφές και σε πολλά μέρη του σώματος, η λειτουργία του οποίου είναι να «ενώνει» διαφορετικούς ιστούς μεταξύ τους (εξού και ο όρος «συνδετικός»), αλλά και να παρέχει σε αυτούς στήριξη.
Ο τρόπος αυτός στήριξης του κόλπου στο τοίχωμα της λεκάνης του προσδίδει ενός βαθμού «ελευθερία κινήσεων», η οποία επιτρέπει σε αυτόν τη διάταση (το «τέντωμα») κατά τη διείσδυση του πέους στη σεξουαλική επαφή και ακόμα περισσότερο κατά τον τοκετό.
Συνήθως, όταν η γυναίκα είναι όρθια, ο άξονας του κόλπου της είναι παράλληλος με το οριζόντιο επίπεδο. Θα μπορούσε ίσως κάποιος να πει, πως ο κόλπος είναι τρόπον τινά «ξαπλωμένος» πάνω στο πυελικό έδαφος. Σημαντικοί για τη στήριξη του κόλπου είναι εξάλλου και οι μύες του πυελικού εδάφους.
Το τοίχωμα του κόλπου εκ του σύνεγγυς…
Στην παραπάνω εικόνα εξάλλου βλέπουμε και μία διατομή του τοιχώματος του κόλπου (δηλαδή βλέπουμε το τοίχωμα του κόλπου «κάθετα κομμένο»)..
Στη διατομή αυτή διακρίνουμε, πως το κολπικό τοίχωμα απαρτίζεται κατ’ ουσίαν από τρία στρώματα:
• το βλεννογόνο, ο οποίος είναι και το «επιφανειακό» στρώμα, που καλύπτει το τοίχωμα του κολπικού σωλήνα. Είναι ο ιστός, ο οποίος έρχεται σε επαφή με το πέος κατά τη διείσδυση και με το μωρό κατά τον τοκετό. Ο δομικός ιστός του βλεννογόνου είναι παρόμοιος με τον ιστό, που καλύπτει και άλλα κοίλα όργανα (όργανα με κοιλότητα) του σώματος, όπως είναι η στοματική κοιλότητα, η ρίνα (μύτη) και ο πεπτικός σωλήνας (το πεπτικό σύστημα δηλαδή).
• ένα στρώμα συνδετικού ιστού. Βασικό συστατικό του συνδετικού ιστού, που προσδίδει σε αυτόν την ελαστικότητά του, είναι το κολλαγόνο.
• το μυϊκό στρώμα. Οι μύες του στρώματος αυτού συσπώνται κυρίως κατά την ερωτική διέγερση και ιδιαίτερα, αν η γυναίκα φθάσει σε οργασμό. Επιπροσθέτως, το μυϊκό στρώμα μαζί με το στρώμα συνδετικού ιστού δίνουν στο κολπικό τοίχωμα την ελαστικότητά του.
Διαβάστε ακόμα:
– Η ανατομία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας
– Φυσιολογία του κόλπου: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
– Ποια είναι τα αίτια της κολπικής ξηρότητας;
– Κολπική ξηρότητα στην εμμηνόπαυση και κατάθλιψη
– Ποια είναι τα αίτια της κολπικής ξηρότητας;
– Κολπική ξηρότητα στην εμμηνόπαυση και κατάθλιψη
– Πώς αλλάζει ο κόλπος, όσο προχωράει η ηλικία της γυναίκας;
– Το κάπνισμα και η ατροφική κολπίτιδα
– Πώς αλλάζει ο κόλπος κατά την διάρκεια του κύκλου και στη σεξουαλική επαφή;
– Πώς αλλάζει ο κόλπος με την εμμηνόπαυση: Η ατροφική κολπίτιδα (ή κολπίτις)
– Πώς ο κόλπος επηρεάζεται από την εγκυμοσύνη;
– Πώς αλλάζει ο κόλπος μετά την εγκυμοσύνη;
– Κολπική ξηρότητα μετά τον τοκετό
– Θηλασμός και κολπική ξηρότητα
– Οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος για την υγεία του κόλπου
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
